Wat gebeurt er met mijn winkel of webshop als ik er niet meer ben?

Stel, je hebt een goed lopende winkel of webshop. De zaken gaan je voor de wind! Het laatste waar je dan over na wilt denken, is wat er gebeurt als je er niet meer bent. Toch is het juist nu een goed idee om met je dierbaren in gesprek te gaan over wat er met je bedrijf moet gebeuren na je overlijden. We spreken erover met Ton Migchielsen, expert op het gebied van overlijdensrisico bij Interpolis.

Uit onderzoek door Interpolis blijkt dat 4 op de 10 kleine ondernemers wel eens informatie gezocht hebben over wat er met hun bedrijf gebeurt als ze overlijden. Toch denken veel mensen liever niet na over het onderwerp, en gaan ze niet het gesprek aan met de mensen om hen heen. Migchielsen vertelt: 'Het is geen leuk gesprek, veel mensen schuiven het voor zich uit. Toch komen de meesten er tijdens het praten achter dat het belangrijk is om er iets mee te doen. Opvallend is dat ondernemers vaak wel nagedacht hebben over hun overlijden en wat dat voor hun gezin en kinderen betekent, maar minder voor hun onderneming.'

1 op de 6 zzp'ers verkoopt goederen. De gevolgen van overlijden voor ondernemers in de detailhandel zijn een stuk groter dan bij dienstverleners. Zij hebben niet alleen te maken met klanten, maar ook met activa als voorraden, opslagruimte en apparatuur. Bij je overlijden moet bepaald worden wat er gedaan wordt met je inventaris. Als je niets geregeld hebt, komt dit op de schouders van je nabestaanden terecht.

Goed om te weten: als je overlijdt wordt je onderneming niet automatisch opgeheven. Een belangrijke vraag is dus of je onderneming kan blijven bestaan als je er niet meer bent. Leg je niets vast? Dan moeten je nabestaanden bepalen of de winkel blijft bestaan, een grote keuze in een toch al lastige tijd. 'Is de huur of de hypotheek van het pand nog op te brengen? Is daarvoor iets geregeld om het overlijdensrisico af te dekken? Is dat niet het geval, dan is het aanhouden van het winkelpand misschien helemaal niet mogelijk', legt Migchielsen uit.

'Als je niets regelt, gaan alle bezittingen en schulden van de onderneming over op de erfgenamen. Vaak komen nabestaanden hier pas bij het overlijden achter, dat wil je voorkomen.' Als je een webwinkel hebt, krijg je te maken met veel dezelfde factoren bij een fysieke winkel. 'Een webshop heeft ook toeleveranciers en een voorraad. Het is belangrijk om erover na te denken wat hiermee gebeurt.'

Standaard gaat je onderneming over op je erfgenamen, zij worden gezamenlijk mede-eigenaar van je winkel. Wil 1 van je erfgenamen de winkel alleen runnen? Dan moet je opvolger de andere erfgenamen uitkopen. In je testament kun je laten vastleggen wie je opvolger is, zo voorkom je financiële rompslomp. Je kunt er dan ook voor kiezen om je bedrijf aan iemand buiten je familie na te laten; denk bijvoorbeeld aan een goede vriend, zakenpartner of werknemer.

Wie je winkel ook overneemt, het is belangrijk dat de overdracht soepel verloopt. Bij de meeste bedrijven zit vrijwel alle kennis in het hoofd van de ondernemer. Denk bijvoorbeeld aan de bedrijfsstrategie, contracten, bankrekeningen, verzekeringen en de administratie. Ook heb je vaak warme contacten met je leveranciers en vaste klanten. Het is daarom slim om je opvolger al vroeg kennis te laten maken met alle aspecten van je bedrijf. Vergeet hierbij je wachtwoorden niet, anders is je opvolger veel tijd kwijt met spoorzoeken.

Een overlijdensrisicoverzekering (ORV) kan je nabestaanden veel rust geven als je er niet meer bent. Deze verzekering keert eenmalig een bedrag uit om je dierbaren te ondersteunen in deze lastige tijd. Je sluit een ORV af voor een bepaalde periode en een bepaald bedrag. Hoewel je een verzekering afsluit voor een bepaald doel (zoals bijvoorbeeld de hypotheek en het aflossen van bedrijfsschuld), mogen je nabestaanden zelf kiezen waar ze dit geld voor willen gebruiken.

In november 2023 voerde onderzoeksbureau MWM2 in opdracht van Interpolis het onderzoek 'Overlijdensrisicoverzekering onder zzp'ers' uit. Dit onderzoek liet zien dat klanten soms al een overlijdensrisicoverzekering hebben, maar dat die alleen is afgesloten voor hun hypotheek. Daarmee blijft de hypotheek betaalbaar en kunnen nabestaanden in hun huis blijven wonen als er iets gebeurt. Maar kun je nog steeds op vakantie met de kinderen? Kunnen de kinderen nog steeds gaan studeren? Kunnen ze nog naar de sportschool? Al die kosten zijn niet gedekt als je de overlijdensrisicoverzekering alleen voor de hypotheek afsluit. Hetzelfde geldt voor mensen die huren. Die denken: 'Ik heb geen hypotheek, dus ik heb geen overlijdensrisicoverzekering nodig.' Maar kun je de huur dan wel blijven betalen als je partner overlijdt?

Uit het onderzoek door MWM2 blijkt dat mensen die niets geregeld hadden in een diep gat vallen, zowel financieel als emotioneel. Maar mensen die wel iets geregeld hadden, zijn blij dat ze dat gedaan hebben. Ze konden in hun huis blijven wonen of hun kinderen de jeugd geven die ze wilden.