Rechtsvormen voor ondernemers.

Ga je een bedrijf oprichten? Bij de start van je onderneming moet je een rechtsvorm of ondernemingsvorm kiezen. Denk bijvoorbeeld aan de besloten vennootschap (bv), eenmanszaak of vennootschap onder firma (vof). Welke variant je kiest heeft belangrijke gevolgen. Een rechtsvorm bepaalt namelijk niet alleen de juridische structuur van je bedrijf, maar heeft bijvoorbeeld ook invloed op aansprakelijkheid en hoe je belasting betaalt. In dit artikel leggen we de verschillende rechtsvormen uit.

Welke rechtsvorm je het beste kunt kiezen, hangt af van wat voor soort onderneming je wilt oprichten. Ga je in je eentje een bedrijf starten, of met compagnons? Ben je van plan een organisatie op te richten zonder winstoogmerk? Elke rechtsvorm heeft zijn eigen toepassingen, voordelen en nadelen.

Zo betaal je bij een eenmanszaak op een andere manier belasting dan bij een besloten vennootschap (bv). En wist je dat je niet bij alle rechtsvormen persoonlijk aansprakelijk bent als er iets misgaat? Om een goede keuze te maken, bepaal je eerst of je een rechtsvorm met of zonder rechtspersoon wilt.

Misschien heb je wel gehoord van de term 'rechtspersoonlijkheid'. Sommige ondernemingsvormen worden juridisch gezien als een rechtspersoon. Een rechtspersoon is een organisatie die zelfstandig aan het rechtsverkeer mag deelnemen. Dit betekent dat deze net als een echt persoon contracten kan afsluiten, bezittingen kan hebben en aansprakelijk kan worden gesteld.

Aansprakelijkheid bij rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid:

Het feit dat je onderneming aansprakelijk wordt gesteld in plaats van jij als persoon, is voor veel ondernemers een belangrijke reden om voor een ondernemingsvorm met rechtspersoonlijkheid te kiezen. Als je aansprakelijk wordt gesteld, wordt de schade verhaald op je bedrijf in plaats van jou als persoon. Voorbeelden van rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid zijn de besloten vennootschap (bv) en de naamloze vennootschap (nv).

Aansprakelijkheid bij rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid:

Bij rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid kun je je bedrijf niet los zien van jou als ondernemer. Er is geen juridisch verschil tussen jouw privévermogen en het vermogen van de onderneming. Dit betekent dat jij persoonlijk aansprakelijk kunt worden gesteld voor de fouten én schulden van je bedrijf. Voorbeelden van rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid zijn de eenmanszaak en de vennootschap onder firma (vof).

Veel zzp'ers en freelancers denken dat dit hun rechtsvorm is, maar dat is niet zo. Zzp en freelance zijn namelijk geen specifieke rechtsvormen, maar manieren van werken. De meest gebruikelijke rechtsvormen voor deze ondernemers zijn de eenmanszaak of een bv.

Nu je het verschil weet tussen ondernemingsvormen met en zonder rechtspersoonlijkheid, is het tijd om de varianten op een rij te zetten. Waar kun je allemaal uit kiezen?

Eenmanszaak

De eenmanszaak is 1 van de meest gekozen rechtsvormen voor startende ondernemers. Deze is eenvoudig op te richten, en je hebt als eigenaar de volledige controle. Maar let op: je bent ook persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de onderneming. Je winst wordt belast als inkomen uit werk en woning (box 1), waarbij je recht hebt op diverse ondernemersaftrekken, zoals de startersaftrek. Er zijn geen oprichtingseisen, je hoeft je alleen in te schrijven in het Handelsregister van de KvK. Wil je straks personeel aannemen? Dat kan! Wel is het belangrijk om de juiste verzekeringen af te sluiten die passen bij je situatie.

Vennootschap onder firma (vof)

Wil je met een compagnon gaan samenwerken? Bij een vennootschap onder firma (vof) werken 2 of meer personen samen onder een gemeenschappelijke naam. Je wordt dan 'vennoten'. Alle vennoten zijn persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de vof. Alle vennoten betalen inkomstenbelasting over hun deel van de winst. Een inschrijving in het Handelsregister van de KvK is verplicht, maar het is niet verplicht om een contract op te stellen. Het is wel aan te raden om afspraken schriftelijk vast te leggen.

Commanditaire vennootschap (cv)

Een commanditaire vennootschap (cv) bestaat ook uit vennoten. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen beherende vennoten en stille vennoten. De beherende vennoten zijn persoonlijk aansprakelijk, terwijl de stille vennoten alleen financieel bijdragen en beperkt aansprakelijk zijn. Wel kunnen zij hun ingelegde geld verliezen bij een faillissement. 

Beherende vennoten betalen inkomstenbelasting over hun deel van de winst, terwijl stille vennoten belastingtechnisch als investeerders worden behandeld. Een inschrijving in het Handelsregister van de KvK is verplicht en afspraken tussen de vennoten moeten schriftelijk worden vastgelegd.

Maatschap

Een maatschap is een bijzondere rechtsvorm die vaak wordt gebruikt door artsen, advocaten en architecten die samenwerken onder een gemeenschappelijke naam. Je noemt de deelnemers aan een maatschap ook wel 'maten'. De maten zijn ieder aansprakelijk voor gelijke delen. Zorg dat je onderling goede afspraken maakt en deze eventueel vastlegt bij een notaris, om frictie in de toekomst te voorkomen. De winst wordt verdeeld en belast als inkomen. Ook bij een maatschap is het verplicht om je in te schrijven in het Handelsregister van de KvK.

Rederij

Zit je in de zeevaart? Een rederij is een rechtsvorm specifiek voor het gezamenlijk eigendom en exploitatie van schepen. Ook bij deze vorm wordt de winst verdeeld en belast als inkomen. Goed om te weten: het zeeschip moet ingeschreven staan bij het Kadaster en de rederij moet ingeschreven worden in het Handelsregister van de KvK. Als er onder een gemeenschappelijke naam wordt gewerkt, is de rechtsvorm vennootschap onder firma (vof), tenzij schriftelijk is vastgelegd dat er sprake is van een rederij.

Maak gebruik van ons startersvoordeel.

Startende ondernemers maken gebruik van ons startersvoordeel; een half jaar gratis bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering en zakelijke rechtsbijstandverzekering.

Nu we de rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid hebben besproken, is het tijd om in te zoomen op rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid.

Besloten vennootschap (bv)

De bv is een populaire rechtsvorm in Nederland, vooral voor grotere bedrijven. Een bv heeft aandelen die niet vrij verhandelbaar zijn, en de aandeelhouders zijn beperkt aansprakelijk. Als eigenaar van een bv betaal je loonbelasting, inkomstenbelasting, dividendbelasting en vennootschapsbelasting.

Vroeger was het vrij duur om een bv op te richten, je moest namelijk € 18.000,- aan startkapitaal inbrengen. Tegenwoordig is dit niet meer nodig, je kunt nu met € 0,01 een bv starten. Een bv moet je inschrijven in het Handelsregister van de KvK.

Naamloze vennootschap (nv)

Een naamloze vennootschap is vergelijkbaar met een bv. Het grote verschil is dat de aandelen vrij verhandelbaar zijn, en dat er een minimumkapitaal van € 45.000,- geldt. Dit maakt de nv vooral geschikt voor grotere ondernemingen die kapitaal willen aantrekken via de beurs. Je moet de jaarstukken inleveren bij de KvK. De overige voorwaarden komen overeen met de bv.

Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij

Een coöperatie is een samenwerkingsverband tussen zelfstandige ondernemers, die gezamenlijk bepaalde voordelen willen behalen. Een coöperatie komt op voor de materiële belangen van haar leden door overeenkomsten af te sluiten, en de winst wordt uitgekeerd aan leden. Een onderlinge waarborgmaatschappij is een speciale vorm van een coöperatie voor verzekeringen. Coöperaties moeten ingeschreven worden in het Handelsregister van de KvK en zijn verplicht elk jaar jaarstukken op te stellen en te deponeren bij de KvK.

Formele vereniging

Wil je geen bedrijf maar een vereniging oprichten? Dit is een samenwerkingsverband tussen leden met een gemeenschappelijke activiteit, zoals muziek of sport. De leden zijn niet persoonlijk aansprakelijk, tenzij dat in de statuten staat. Een vereniging heeft niet het doel om winst te behalen. Als dit toch gebeurt, moet er vennootschapsbelasting worden betaald.

Je hebt informele en formele verenigingen. Informele verenigingen zijn geen rechtspersoon, formele verenigingen wel. En informele verenigingen hoeven niet ingeschreven te worden bij de KvK, formele verenigingen moeten dat wel.

Stichting

Een stichting is een rechtspersoon zonder leden die een bepaald doel nastreeft, zoals een goed doel of een sociaal initiatief. Er wordt meestal geen winst nagestreefd, maar als dit wel zo is moet er vennootschapsbelasting worden betaald. Stichtingen moeten worden ingeschreven in het Handelsregister van de KvK.

Bij het kiezen van de juiste rechtsvorm is het belangrijk om rekening te houden met je specifieke situatie en toekomstplannen. Raadpleeg bij twijfel een juridisch adviseur of accountant om de beste keuze voor jouw onderneming te maken.

Met een bestuurders­aansprakelijkheids­verzekering verzeker je de verantwoordelijkheid van bestuurders, commissarissen en toezichthouders, zoals financiële schade. Zelfs als een bedrijf of organisatie rechtspersoonlijkheid heeft, kunnen bestuurders persoonlijk aansprakelijk gesteld worden. Dit kan gebeuren bijvoorbeeld bij slecht bestuur of door een fout in het bestuurlijke handelen.

Verzekeringen voor zzp'ers en kleinzakelijke ondernemers
Heeft jouw bedrijf een omzet tot 1 miljoen euro? Dan zijn onze zakelijke verzekeringen van Interpolis ZekerVanJeZaak® geschikt voor jouw bedrijf. Bekijk onze zzp verzekeringen.

Verzekeringen voor het mkb
Heeft jouw bedrijf een omzet vanaf 1 miljoen euro? Of wil je specifieke risico's verzekeren? Dan verzeker je jouw risico's met Interpolis ZekerInBedrijf®. Bekijk onze mkb verzekeringen.