Elektrische fietsen: zó gebruik je ze veilig

Je ziet ze steeds meer in het Nederlandse straatbeeld: de elektrische fiets. Misschien heb je er al een, of overweeg je om er een te kopen. Niet gek, want dat steuntje in de rug bij wind tegen is heerlijk. Maar weet je ook hoe je de kans op een ongeluk met een elektrische fiets zo klein mogelijk maakt? Expert Theo Dijkmans en risicodeskundige Bert Dikker van Interpolis geven tips.

“Sinds 2020 ben ik ervaringsdeskundige”, trapt Theo Dijkmans het gesprek af. “Ik heb een elektrische fiets gekocht en ik heb echt opnieuw moeten leren fietsen.” Zijn 1e tip: schakel alsof je in een auto zit. “Zet je fiets in een lage versnelling en schakel de trapondersteuning uit. Wanneer de fiets in een te hoge versnelling staat en de trapondersteuning ingeschakeld is, kan de fiets er namelijk in een snel tempo vandoor schieten.”

Theo kan uren doorpraten over het fietsen. Let er bijvoorbeeld op dat een accu op de bagagedrager de fiets erg zwaar maakt. Dat betekent een risico op omvallen bij het opstappen. En je gaat vaak harder door de bocht dan met een normale fiets. Zeker met een voorwielmotor maakt dat het risico op wegslippen extra groot. Maar op de vraag of een elektrische fiets dan zoveel gevaarlijker is, is Dijkmans duidelijk: “Nee, als je je gezond verstand gebruikt dan valt het allemaal best mee.”

Soms moet je zelfs denken voor twee. “Automobilisten schatten de snelheid van een elektrische fiets vaak verkeerd in. Houd er rekening mee dat een auto weleens plotseling rechtsaf zou kunnen slaan waar je zelf rechtdoor fietst.” Volgens Dijkmans kijken automobilisten wel in hun rechterspiegel of ze rechtsaf kunnen slaan en zien jou als fietser, maar ze denken dat ze het dan nog wel halen. Ze hebben niet door dat je sneller gaat dan de gemiddelde fietser waardoor ze je toch gevaarlijk afsnijden.

Als je met een elektrische fiets valt en daarbij op je hoofd landt, loop je meer risico op (ernstig) hoofd- en hersenletsel. Het dragen van een fietshelm helpt om de gevolgen van een val te beperken.
Lees hier onze tips voor de aanschaf van een fietshelm.

E-bikes hebben bijna altijd een lithium-ion-accu. “Net als veel smartphones en laptops. Het zijn relatief lichte accu’s, wat het gewicht betreft, die toch veel energie op kunnen slaan”, gaat Dijkmans verder. “Zo’n accu kan lang meegaan, een jaar of zeven, of zo’n 1.000 laadcycli, als je er zuinig mee omgaat. Daarbij zijn twee dingen belangrijk: laad een accu na een (wat langere) fietsrit gelijk op. Leg ‘m in ieder geval niet leeg weg. En gebruik je elektrische fiets regelmatig, ook ’s winters. Een accu die maanden niet wordt gebruikt, is daarna vaak stuk. Een alternatief is om een zogenaamde ‘druppellader’ te kopen.” 

Bij een accu hoort een zeker risico op brand. Om dat risico zo klein mogelijk te houden, vertelt risicodeskundige Bert Dikker: “Bewaar je accu vocht- en vorstvrij en laad deze alleen op in een ruimte met zo min mogelijk brandbare spullen. Stel dat er dan tóch brand ontstaat, dan is er minder schade.”

Met al die waarschuwingen, lijkt het bijna alsof de kans op brand een groot risico is. “Dat valt wel mee”, geeft Dikker aan. “Volgens de brandweer vliegt er ongeveer dagelijks een accu van een elektrische fiets in brand. Dat lijkt veel, maar er zijn op dit moment zo’n 2,4 miljoen e-bikes in Nederland.” Volgens beide experts zouden veel branden te voorkomen zijn. We zetten hun adviezen op een rij:

• Koop je (tweedehands) elektrische fiets bij een fietsenmaker. Je ziet schade aan een accu lang niet altijd, maar een dealer kan de spanning meten waardoor hij of zij kan zien of alles nog in orde is.
• Gebruik bij het opladen geen verlengsnoer. Dit is een extra koppeling en niet alle verlengsnoeren zijn geschikt voor de stroom die de accu van een elektrische fiets nodig heeft.
• Dek de accu niet af tijdens het opladen. Dan kan de warmte die ontstaat niet goed weg.
• Sla geen brandbare spullen op in de buurt van je elektrische fiets.
• Gebruik alleen de lader die bij de accu hoort.
• Heb je een vaste plek waar je de accu oplaadt? Plaats daar dan een rookmelder boven. Zo heb je een eventuele brand snel in de gaten.
• Er zijn ook zogenaamde ‘laadzakken’ te koop. In deze onbrandbare zakken past een accu. Dit kan handig zijn, als je een kwalitatief goed exemplaar koopt.
• Is de accu opgeladen? Haal ‘m dan van de oplader af.
• Leg of zet een accu niet in de volle zon. Niet tijdens het opladen, maar liever ook niet tijdens een fietsrit.
• Gebruik geen opladers waar de bedrading niet (helemaal) heel meer is.
• Laat een accu na een val zo snel mogelijk doormeten bij een fietsenmaker.

Dijkmans en Dikker geven nog een laatste advies als je toch te maken krijgt met brand of diefstal: “Houd afstand in geval van brand en bel de brandweer. Als consument kun je alleen koelen, niet blussen. Dit doe je door vanaf een ruime afstand veel water over de accu heen te gooien. Afstand houden is belangrijk omdat de accu kan ontploffen, er kans is op een steekvlam en er giftige gassen vrijkomen. Tot slot, om de kans op diefstal te verkleinen: zet je e-bike altijd op slot met een hangslot en verzeker ‘m goed.”

Wist je dat bij de fietsverzekering van Interpolis, de losse accu ook meeverzekerd is?