Financiële gevolgen bij het overlijden van je partner: red jij het alleen?

Het verlies van een partner is 1 van de meest ingrijpende gebeurtenissen in het leven. Hier sta je dan ook liever niet bij stil. Toch is het is goed om dit wél af en toe te doen. Los van de emotionele gevolgen, is de financiële impact van het overlijden namelijk in 1e instantie vaak lastig in te schatten voor nabestaanden. In dit artikel vertellen we je meer over de verschillende gevolgen bij het overlijden van je partner, en geven we tips over wat je nu al kunt doen om het later ook financieel in je eentje te redden.

Wie kan beter vertellen wat het overlijden van hun partner heeft betekend dan mensen die dit zelf hebben meegemaakt? In samenwerking met onderzoeksbureau Ruigrok spraken wij met meerdere nabestaanden over de gevolgen die het overlijden van de partner had op hun leven. Zowel emotioneel, als financieel. De respondenten gaven aan pas achteraf te realiseren hoe financiële voorbereiding hen had kunnen helpen. Dit is dan ook het advies dat nabestaanden geven aan anderen: zorg altijd dat je weet hoe je er financieel voor staat. Je weet namelijk nooit wat er in de toekomst kan gebeuren.

Nadat je je partner verliest, zijn er veel financiële zaken die geregeld moeten worden. Er komt plotseling veel op jou als nabestaande af. Zo moet je de financiële huishouding op orde krijgen. Dit kost veel tijd en moeite die je nauwelijks kunt opbrengen.

1 van de meest directe financiële gevolgen van het overlijden van je partner, is het verlies van inkomen. Als je partner de belangrijkste kostwinner was, kan dit een behoorlijke impact hebben. Zo kun jij nu alleen verantwoordelijk zijn voor bijvoorbeeld de huur of hypotheek.

Daarbovenop blijkt regelmatig dat niet alleen het inkomen van je partner wegvalt, maar ook (een deel van) jouw inkomen. Na het verlies van de partner hebben nabestaanden vaak te veel verdriet om te werken. Dit kan enkele maanden tot jaren duren. Ook wanneer je na een tijd weer aan de slag gaat, is het lang niet altijd mogelijk om weer hetzelfde aantal uren te werken als voorheen.

Als je partner een (lang) ziekbed heeft, valt de zorg van de zieke partner vaak (deels) op de schouders van de gezonde partner. Dit betekent dat jij al voor het overlijden van je partner minder werkt om de zorg op je te nemen.

Na het verlies van je partner moet je lange tijd overleven voordat je weer echt kunt doorleven. Na het overlijden ontstaat een realiteitsbesef: dat het noodzakelijk is om het financieel alleen te kunnen redden. 'Het financiële geregel vond ik heel vermoeiend. Toen ze was overleden heb ik geen traan gelaten. Ik ben meteen de mappen in gedoken. Dat verdriet kwam pas veel later', geeft 1 van de respondenten aan.

Het overlijden van je partner is al erg genoeg. Al denk je er liever niet aan, toch is het belangrijk om goed voorbereid te zijn. Zeker als je er alleen voor komt te staan. Red jij je dan? Wij geven tips over wat je nu al kunt doen.

Praat samen over later.
Dat is het advies van de deelnemers aan ons onderzoek. Ook al is het geen leuk onderwerp, en krijg je er misschien de komende 40, 50 of 60 jaar niet mee te maken. De confrontatie met de realiteit is hard als je er wél mee te maken krijgt, en te vaak komt het voor dat er weinig tot niets is geregeld wanneer je partner overlijdt.

Het praten over het overlijden van 1 van jullie, is geen makkelijk onderwerp. Daarom helpen we je graag op weg met de Interpolis kletspot. Met verschillende vragen en gespreksonderwerpen over overlijden, helpt de kletspot om er op een natuurlijke en open manier met elkaar over te praten.

Je samenlevingsvorm is belangrijk.
Als je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, zijn er veel zaken automatisch geregeld. Je bent bijvoorbeeld automatisch elkaars erfgenaam. En je hebt recht op nabestaanden­pensioen als dat geregeld is in de pensioenregeling van je partner. Dat is anders wanneer je samenwoont met of zonder samenlevings­contract. Dan zul je zelf dingen moeten regelen. Het is dus belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over de juridische gevolgen van je samenlevingsvorm. Zodat je de juiste keuzes kunt maken en dingen op tijd kunt regelen.

Leg in een testament vast wie wat erft.
Woon je ongehuwd samen? En heb je geen geregistreerd partnerschap of samenlevings­contract? Dan erf je volgens de wet niets van elkaar. Wil je dit wel, dan regel je dit met een testament. Je legt in een testament precies vast wie wat van jou erft.

Het belang van een financiële planning.
De nabestaanden in ons onderzoek geven onafhankelijk van elkaar aan, dat ze zich na het overlijden van hun partner pas realiseerden hoe belangrijk het is dat mensen zich te allen tijde financieel alleen kunnen redden. Heb je hierbij hulp nodig? Het kosteloze huishoudboekje van Rabobank kan je helpen om je inkomsten en uitgaven in kaart te brengen. 

Algemene Nabestaanden Wet (ANW).
Heb je na het overlijden van je partner geen of weinig inkomsten? En heb je een kind jonger dan 18 jaar dat bij je in huis woont? Of ben je arbeidsongeschikt? Dan biedt de ANW misschien een vangnet. Het maakt niet uit of je getrouwd bent, maar je moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Let wel: de ANW is geen vetpot. De maximale uitkering is afhankelijk van het wettelijk minimumloon.

Bekijk de nabestaandenregeling in de pensioenregeling van je partner.
De meeste pensioenregelingen hebben een nabestaanden­regeling. Als je getrouwd bent of geregistreerd partner van elkaar bent, heb je automatisch recht op dat nabestaanden­pensioen. Woon je samen? Dan kun je elkaar als partner aanmelden bij je pensioenfonds of -verzekeraar. Check bij je pensioenfonds of verzekeraar of daar voorwaarden aan verbonden zijn, en welke dat zijn. Een belletje is vaak genoeg.

Overweeg een overlijdensrisicoverzekering.
Als er geen pensioenregeling is, of als de regeling onvoldoende dekking biedt, kun je overwegen om een overlijdens­risico­verzekering (ORV) op elkaars leven af te sluiten. De overlijdens­risico­verzekering keert een eenmalig bedrag uit als je partner komt te overlijden.