Waar je op moet letten bij het kopen van een rookmelder

Sinds 1 juli 2022 zijn ze verplicht in ieder huis; rookmelders. Sinds 2003 was dat in nieuwbouwwoningen al het geval. Maar nu is een melder op iedere verdieping ook voor bestaande bouw de norm. Moet jij nog op pad om aan de nieuwe verplichting te voldoen? En wil je graag wat advies inwinnen? In dit artikel vertellen we je waar op moet letten bij het aanschaffen van een rookmelder.

Wij vroegen Sanne Michielsen, manager van een apparatengroothandel, welke rookmelders je het best kunt kopen en waar je op kunt letten bij de aanschaf. Als partner van de informatiewebsite rookmelders.nl, een initiatief van de Brandwonden Stichting en Brandweer Nederland, weet zij alles over de veiligste exemplaren voor bij jou thuis.

In veel woningen hangen de melders nog niet op hun plek. "In ons land worden er al jaren veel verkocht", zo vertelt Michielsen. "Maar veel exemplaren verdwijnen in de kast. Of ze worden 'tijdelijk' weggelegd in afwachting van een nieuwe batterij, die er vervolgens nooit meer komt." Ook wanneer ze wel op hun plek hangen gaat het vaak mis. "Er zijn er misschien wel miljoenen die al veel te oud zijn en niet meer goed werken. In theorie wordt dan voldaan aan de verplichting. Maar het zorgt absoluut niet voor brandveiligheid in huis."

Welke rookmelder je het beste kunt kopen, hangt vooral af van jouw persoonlijke situatie. Een miskoop doen kan eigenlijk niet. Want in principe zijn alle melders voldoende veilig, zo laat de expert weten. "Alle melders die op de Nederlandse markt verschijnen, zijn NEN 14604-gecertificeerd. De fabriek toonde dan eenmalig aan dat hun rookmelders aan alle eisen voldoen." Het is vooral de gebruiker die het apparaat onveilig kan maken, zo legt ze uit. "Door hem niet of op een onjuiste plek op te hangen. Of door de melder onvoldoende schoon te maken, bijvoorbeeld. Wil je echt voor veilig gaan? Dan is het een kwestie van aanschaffen, plaatsen én onderhouden."

Ga je op pad voor het aanschaffen van melders? Dan merk je al snel dat de keuze reuze is. Van de standaardrookmelder tot gekoppelde exemplaren. Wij sommen de meest gekozen voor je op. En we vertellen je wat ze precies doen. Zo weet je meteen welke rookmelder de beste optie voor jou is:

• de 'optische' rookmelder
  Dit is de bekendste soort. Deze melder werkt op basis van infrarood en een gevoelige cel, en slaat alarm bij rookontwikkeling. Want door de rook bereikt de lichtbundel de gevoelige cel niet meer.
  
  
• de thermische melder
  Deze melder wordt ook wel een hittemelder genoemd. Zoals de naam al doet vermoeden: hij waarschuwt bij een hoge of snel stijgende temperatuur. En is vooral aan te raden voor gebruik in de keuken omdat hij niet op stoom of kookdampen reageert. "Ben je bijvoorbeeld een enthousiaste burgerbakker, dan is een thermisch exemplaar een uitkomst. Maar weet wel dat deze melder niet telt voor de verplichting per 1 juli. Je zult op die woonlaag nóg een melder moeten hangen om aan de eis te voldoen."
  
  
• gekoppelde melders
  Gaat er 1 melder af in huis, dan gaan ze meteen allemaal. Op die manier weet je zeker dat je een melding altijd goed hoort. Dat geeft je extra tijd om bij brand uit huis te komen. En je kunt jouw gekoppelde melders voor extra veiligheid ook aan die van je buren 'vastmaken'. Eenvoudig en draadloos.
  
  
• slimme rookmelders
  Een slimme rookmelder waarschuwt je op verschillende manieren. Niet alleen met een geluidssignaal maar ook met een belletje, mail of melding op je telefoon. En je krijgt niet alleen het bericht dát er iets mis is maar ook waar precies in je woning. Zo kun je op tijd en eventueel ook op afstand handelen. De brandweer waarschuwen bijvoorbeeld. De elektrische apparaten in de omgeving van de brand uitschakelen. Of de rolluiken openen om je vluchtroute vrij te maken.
  
  
• melders voor doven en slechthorenden
  Alleen een geluidssignaal is voor doven en slechthorenden onvoldoende veilig bij brand. Daarom zijn er speciale accessoires verkrijgbaar. Een trilplaat voor onder je kussen op je bank of in bed, om maar wat te noemen. En een apparaat dat felle lichtflitsen geeft. Let wel: de accessoires zijn geen rookmelders. Ze worden er alleen aan gekoppeld. Er is dus altijd ook een melder nodig om de rook te detecteren.

Het begin is er: je weet nu welke rookmelders er te koop zijn. Ben jij van plan het helemaal veilig aan te pakken? Dan heeft Michielsen nog een aantal tips voor je. Zo weet je precies hoeveel en welke exemplaren jij het beste kunt kopen:

• Vraag de Rookmelderwijzer om advies
  Door antwoord te geven op een aantal korte vragen krijg je een persoonlijk advies. Je leest onder meer met hoeveel melders jouw woning voldoende, beter en het best uitgerust is.
  
  
• Koop bij voorkeur een melder met een 10-jarige batterij
  Op die manier voorkom je dat je melder tijdelijk niet werkt. Omdat je nog geen batterijen in huis hebt. Of omdat het er niet van komt de melder na de batterijwissel weer op z'n plek te hangen. Michielsen benadrukt nogmaals: "Melders met of zonder verwisselbare batterijen zijn in principe beide veilig. Maar zoals gezegd kan de gebruiker vooral de versie met losse batterij onveilig maken. Daarom adviseren wij een rookmelder met een 10-jarige accu. Dan kun je de komende jaren in ieder geval vooruit."
  
  
• Vervang een rookmelder die ouder dan 10 jaar is áltijd
  In de loop der tijd kunnen onder meer stof en insecten de sensor blokkeren. Daardoor loop je de kans dat de melder minder goed werkt. "Neem geen risico en vervang een rookmelder áltijd op tijd. Ook als je hem regelmatig controleert en hij nog goed lijkt te werken. Nóg een reden om voor melders met een 10-jarige batterij te gaan. Je kunt die batterij namelijk niet maar blíjven vervangen. Aan het einde van de levensduur van de batterij weet je dus gewoon: deze melder moet weg. Kijk dan op Wecycle.nl voor de dichtstbijzijnde plek om de oude melder weg te gooien, of breng hem naar het gemeentelijk afvaldepot samen met je overige defecte elektrische apparatuur."
  
  
• Ga waar mogelijk voor extra certificering
  Voor een melder met het Europese Q-label bijvoorbeeld. Die voldoet aan de NEN-norm, maar is ook aanvullend getest. Onder meer op het gebied van hoge temperaturen. En anders dan bij de standaardcertificering vinden in de fabriek terugkerend controles plaats. Nog een beetje extra zekerheid dus. 

Jouw ideale rookmelders aangeschaft volgens de bovenstaande tips? En ze op de juiste manier opgehangen? Dan ben je er bijna. Het enige wat je dan nog moet doen is onderhoud plegen, zo nu en dan. In de vorm van een test, meestal maandelijks. "Maar", zo laat Michielsen weten, "de fabrikant adviseert je over de frequentie voor jouw specifieke exemplaar. Dat advies is leidend." Test je niet? "Dan raakt je batterij onder een bepaald spanningsniveau en verliest hij z'n werking. En dat heeft consequenties voor de brandveiligheid bij jou thuis. Dat herhaaldelijk testen is dus een belangrijk punt voor de productveiligheid. En ook een mooi moment om het onderwerp weer eens met je gezin te bespreken. Want weten jullie de vluchtroutes nog? En wie is waar verantwoordelijk voor?"

Ook een maandelijkse schoonmaakbeurt met behulp van de stofzuiger of een licht vochtige doek is essentieel, zo vertelt de expert. "Het voorkomt dat de melder opeens niet of niet goed meer werkt. Door een probleem met de statische lading, bijvoorbeeld. Of vanwege de detectie van een insect of stof." Dat schoonmaken is vaak het struikelblok, zo laat Michielsen weten. "Ik merk het zelf al: ook ik krijg af en toe vals alarm omdat ik te lang niet heb schoongemaakt. En dat terwijl brandveiligheid mijn werk is, en het eigenlijk maar 1 minuut van mijn tijd kost." Ze snapt dan ook dat het er bij veel Nederlanders bij inschiet. "Maar alsjeblieft, doe het wel. Want het kan levens redden."

Door met rookmelders aan de slag te gaan, kun je de kans op een woningbrand flink verkleinen. Helemaal voorkomen is helaas niet mogelijk. Met de Interpolis Inboedelverzekering zijn je spullen in je woning verzekerd tegen schade die ontstaat door brand. Je huis zelf verzeker je hiertegen via onze woonhuisverzekering. Wanneer je voor een van die verzekeringen kiest, is het afsluiten van een losse brandverzekering niet nodig.