Hoe kun je als ondernemer positief mobiliteitsgedrag stimuleren?

Er is een verandering in onze mobiliteit gaande. Onder andere door de coronacrisis. Hoe gaat ons mobiliteitsgedrag zich de komende jaren verder ontwikkelen? En hoe speel je daar als ondernemer gunstig op in? We gingen over dit onderwerp in gesprek met verkeerspsycholoog Adriaan Heino.

16-09-2021

5 minuten

Vanwege corona gingen Nederlanders in 2020 minder de weg op en werden er aanzienlijk minder zakelijke kilometers gemaakt. Ons mobiliteitsgedrag verandert. Als werkgever moet je hierop anticiperen om de veiligheid van je medewerkers in het verkeer onder werktijd te kunnen waarborgen.

Werknemers en verkeersveiligheid

Heino bestudeert als verkeerspsycholoog het verkeersgedrag en een leidende vraag is vaak: "waarom gedragen we ons op een ongewenste manier in het verkeer?" Voor ondernemers die personeel op de weg hebben zitten is dat: hoe komen ze veilig van A naar B? In beide gevallen wil je positief mobiliteitsgedrag stimuleren en dat krijg je alleen als je het gedrag van je werknemers wilt én kunt begrijpen, maar ook als je daar vervolgens op kunt anticiperen. Alleen dan kun je het positief beïnvloeden.

Telefoon uit tijdens het rijden

Uit onderzoek van Interpolis blijkt dat 68% van de ongevallen wordt veroorzaakt door afleiding van de mobiele telefoon. Heino: "We maken allemaal onbewust onveilige keuzes, maar hoe kun je juist de veilige keuzes stimuleren? De mobiele telefoon in het verkeer is een internationaal probleem. Dus door op Europees niveau samen te werken zorgen verzekeraars voor beter te integreren, praktische oplossingen."

Zo is Interpolis aangesloten bij een Europees samenwerkingsverband waar bijvoorbeeld de AutoModus app uit voortvloeide. Deze app zorgt ervoor dat je tijdens autorijden niet wordt afgeleid.

Hybride model met thuiswerken

Hoe onze mobiliteit met betrekking tot thuiswerken zich komende tijd gaat ontwikkelen is nog afhankelijk van beslissingen van de overheid. Maar naar verwachting zal dit resulteren in een hybride model: deels thuiswerken, deels op kantoor. Duidelijk is wel dat veel meer werkgevers kiezen voor vaker thuiswerken. Al moet je je als werkgever ook realiseren dat je dit op de juiste manier moet faciliteren. Want het kan ook averechts werken zonder goed beleid, vindt Heino.

Mensen zijn kuddedieren die toch ergens de aantrekkingskracht voelen weer naar dat kantoor te gaan: als het hek weer open is, bewegen we allemaal in dezelfde richting

Adriaan Heino

Onderzoek onder grote ondernemingen wijst uit dat zo'n 60 à 70% van de bedrijven al flinke stappen zet richting het 'hybride model'. Apple stelde zijn werknemers al voor om 3 dagen op kantoor te werken en 2 dagen thuis. Dat klinkt aantrekkelijk, alleen kwamen de werknemers in opstand, omdat zij het liever andersom zouden zien; meer thuis, minder op kantoor. Heino adviseert werkgevers dan ook: "Ga in gesprek met je werknemers, en vraag wat ze beweegt om wel of niet naar kantoor te willen.
Bovendien zijn er nog altijd sectoren waar locatieonafhankelijk werken onmogelijk is. Denk aan de zorg, transport, het winkelbedrijf. Dat betekent dat er naar schatting 2 miljoen werknemers zijn die zich alsnog verplaatsen", vervolgt de verkeerspsycholoog.

Advies is om een Mobiliteitsbeleid te maken

37% van de werkgevers zegt geen beleid te hebben ten aanzien van verkeersveiligheid, bereikbaarheid en verduurzamen (Bron: VVN). "Kijk voor een passend mobiliteitsbeleid als ondernemer eerst binnen je eigen organisatie. Maar ga ook om de tafel met partners zoals je verzekeraar, leasemaatschappij, leveranciers en afnemers", aldus Heino. Hij adviseert aan de volgende stappen te denken, om een mobiliteitsbeleid op te baseren:

Wat kunnen mensen? Welke competenties en materiaal zijn er voorhanden om zich veilig te kunnen gedragen?
Willen mensen hun gedrag aanpassen? Ga het gesprek met ze aan.
Neem de risicocultuur in je organisatie onder de loep. Geaccepteerd onveilig gedrag sluipt makkelijk in een organisatie, dus dien je als werkgever de kwestie met medewerkers aan te pakken. Zo kom je tot het gewenste gedrag.

Hoe zit het met mobiliteitsbudget?

Een onderdeel van mobiliteitsbeleid is het 'mobiliteitsbudget'. Adriaan Heino: "Een leaseauto is de afgelopen decennia een soort secundaire of tertiaire arbeidsvoorwaarde geworden. Nu is men steeds meer gaan inzien dat de leaseauto niet per se een toegevoegde waarde is om het werk te kunnen doen. Het wordt soms meer een obstakel. Toch is er nog steeds sprake van een mobiliteitsbehoefte als je leaseauto's weghaalt. Mobiliteitsbudgetten kunnen een oplossing zijn. Binnen een mobiliteitsbudget krijg je een x bedrag afgestemd op de behoefte en noodzaak om je te verplaatsen, echter ligt de verantwoordelijkheid en invulling bij de werknemer. Kiest deze voor private lease? Een treinabonnement? Een elektrische fiets? Geef mensen een leaseauto en ze zoeken altijd de grenzen op, geef mensen een budget dan gaan ze zelf nadenken. Voor werkgevers en organisaties is het een eerlijkere invulling van de mobiliteitsbehoefte en dat kan kostenbesparend zijn."

Geef mensen een leaseauto en ze zoeken altijd de grenzen op, geef mensen een budget dan gaan ze zelf nadenken

Deelvervoer wordt steeds populairder

Een zichtbare ontwikkeling op het gebied van (positief) mobiliteitsgedrag is de opmars van het deelvervoer: deelscooters, deelauto's, leenfietsen, taxivervoer. "De trend gaat van bezit naar gebruik: we willen geen vervoersmiddel meer bezitten maar wél gebruiken waardoor niet het vervoersmiddel centraal staat maar de reis. Vraag je dan wel af: wát vervangt de deelscooter in die reis? De fiets of het OV? Dit kan een negatief effect op de veiligheid hebben. Wegen worden niet veiliger of onveiliger; de mens bepaalt uiteindelijk of die veiligheid benut wordt", legt Heino uit.

Vervoer op fossiele brandstof verdwijnt

De vervoerssector speelt een belangrijke rol in de klimaatdoelstelling van 2050. Dit zorgt voor een transformatie van de sector omdat zij de uitstoot tot maar liefst 90% moeten terugdringen. Diesel wordt steeds meer verdreven uit binnensteden waardoor de vervoerssector zich genoodzaakt ziet over te stappen op bijvoorbeeld elektriciteit of waterstof.

Heino: "De ontwikkeling zoals we die zien bij de grote spelers in de auto-industrie is dat er vanaf 2030/2035 geen brandstofauto's meer worden geproduceerd."

Heino is van mening dat ondernemers en consumenten moeten nadenken over de keuzes die er zijn. Maar na verloop van tijd zullen bepaalde keuzes gewoon verdwijnen. Nu zijn er al elektrische auto’s op de markt en waterstof is een interessante ontwikkeling. Het kantelpunt tussen elektrisch en benzine komt steeds meer in het voordeel van elektrische auto te liggen.

Wat doe je met jouw wagenpark?

Een goede vraag om jezelf als ondernemer nu te stellen is: wat doe je met je wagenpark? Ga je dwingend of verleidend te werk met een (elektrisch) mobiliteitsbeleid? Is een wagenpark überhaupt nog de toekomst? "Zo groen is elektrisch bijvoorbeeld nog niet, kijk maar naar de controverse over zonneparken en windmolens. Om elektrische vervoersmiddelen te produceren ontstaat grondstoffenschaarste en wat gebeurt er met de accu's? Als ondernemer moet je ook hierover nadenken. Het ingewikkelde van de mobiliteitstransitie is: zijn mensen bereid om individueel stappen te maken met iets dat zo veelomvattend en complex is? Wie begint? Hoe krijg je navolging? Wederom: ga met elkaar het gesprek aan. Dat is de enige manier om samen tot positief mobiliteitsgedrag te komen", besluit Heino.

Het interview met Adriaan Heino beluisteren? Hieronder vind je de podcast.

Interpolis helpt ondernemers focussen op wat echt belangrijk is

Als ondernemer maak je werk van het realiseren van jouw dromen. Je gaat voor een duurzame en gezonde toekomst. Een onderneming van betekenis zijn, dáár draait het om. Op complexiteit en tegenslag zit je niet te wachten. Je wilt dat zaken goed zijn geregeld, zodat je kunt focussen op wat echt belangrijk is: jouw bedrijf.

Interpolis ontwikkelt samen met ondernemers en experts oplossingen en diensten die zorgen voor een veilige en duurzame werkomgeving. Daar hoort bijvoorbeeld ook een goed mobiliteitsbeleid bij, voor efficiënter, veiliger en duurzamer woon-werkverkeer. Met aandacht voor alternatieve oplossingen zoals deelmobiliteit als er minder op locatie en meer thuis wordt gewerkt.

Meer weten? Kijk op interpolis.nl/zakelijk/ondernemen.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met XTR branded content.
Fotografie: Dick Nicolai