Kunnen sprinklers dieren redden?

Erwin is het liefst vanaf het allereerste moment van de partij bij ondernemers met bouwplannen. Zeker als het gaat om stallen. Een primeur had hij in maart 2020 toen de eerste stal met Agro-sprinkler werd opgeleverd. Een mooi resultaat van een bijzondere samenwerking tussen de ondernemer die Erwin mocht bijstaan, BAM Bouw en Techniek en AvT Montage. Of, zoals Erwin het zegt: “Zet een stel vakidioten bij elkaar en een brandveilige stal is echt mogelijk.”

Erwin Braak: “Een brandveilige stal is mogelijk als je vanaf de aanleg consequent afgewogen keuzes blijft maken. Het kan als alle uitgangspunten kloppen, als een ondernemer ver is met preventie in zijn werk en in zijn hoofd. Bij een stal begint dat met een visie op je bedrijfsvoering. Zoals bijvoorbeeld bij dit kleinschalige, lokale concept met veel aandacht voor welzijn en milieu waar provincies graag subsidie aan verlenen. Daarin past ook een stalontwerp met (brand)compartimenten, brandveilig materiaalgebruik en de Agro-sprinkler.”

“Een sprinkler is een waterleiding in een grit onder het dak van de stal. Daaraan hangen sprinklerkoppen die worden aangestuurd door een glazen buisje met een vaste breek temperatuur. De sprinkler koop je in op temperatuur afhankelijk van de omgeving. Wordt het warmer dan 60 graden, dan breken de buisjes en gaat meteen het water lopen. Via een flow meter gaat er direct een signaal naar het Octalarm en naar de ondernemer via vooraf ingestelde nummers van een bellijst.”

“Je kunt sprinklers inzetten als aanvulling of noodoplossing in ruimtes waar je het beheersen van brand met allerlei andere beperkingen niet voor elkaar krijgt. De sprinklertechniek die we gebruiken in de stal bestaat al langer in verzorgingstehuizen. Daar gebruiken ze deze techniek om een eventuele brand te vertragen, zodat er meer tijd is om te ontruimen en zo mensenlevens te redden. In de veehouderij werkt dat wel anders. Natuurlijk wil je in een stal ook vuur vertragen met als doel om in te grijpen. Maar dieren redden is wel van een andere orde. Angstige dieren kruipen bij elkaar. Zeker als ze niet gewend zijn om naar buiten te gaan, krijg je varkens bij brand met geen mogelijkheid uit de stal. Sprinklers kunnen schade beperken als je dieren in omliggende compartimenten wél kunt redden.”

“Ja en nee. Met BAM Bouw en Techniek en deze eerste varkenshouder is alles in het werk gesteld om een sprinklerinstallatie te ontwikkelen die past bij de eisen die een agrarisch bedrijf stelt. De Agro-sprinkler is 5 maal goedkoper dan de sprinkler in de gezondheidzorg!”, benadrukt Erwin trots. “De keuze voor sprinklers in deze eerste stal was haalbaar door de omvang van de stal en financieel doordat er subsidie is verleend. We konden hier volstaan met een aansluiting op de bestaande waterleiding en de al aanwezige waterbuffer van de drinkwaterinstallatie. Bij een echt grote stal heb je veel meer water nodig. Een waterbuffer met pompen moet dan zorgen voor een goed druksysteem bij de aanvoer van water over lange buislengtes. De kosten voor dure, zware pompen zijn nog wat te beperken door slim te compartimenteren met verschillende vertakkingen en kleppen in het buizensysteem.”

“Helaas het loopt geen storm met aanvragen om mee te denken over de aanleg van sprinklers in stallen”, vertelt Erwin. “De beleving bij veehouders is waarschijnlijk dat het duur is.” Erwin is wel blij met de vraag: “De richtprijs voor een sprinklerinstallatie in de stal ligt tussen de 15 en 20 euro p/m2, gebruiksklaar. Sommige provincies verstrekken er subsidie op. De Agro-sprinkler is daarmee tot wel 5 keer goedkoper dan de prijs van sprinklers in de gezondheidszorg.”

“Onderhoud is makkelijk, sprinklers kunnen tegen stof” is Erwins eerste reactie. Hij licht het verder toe: “Testen doe je eigenlijk alleen bij aanleg voor er dieren in de stal staan. Als het werkt is het goed. Je enige zorg is dan nog om het systeem te spoelen met zuur om kalkvorming tegen te gaan. Afhankelijk van de hardheid van het leidingwater is dit jaarlijks tot 5 jaarlijks nodig. Je voert dit makkelijk uit via een handmatige klep. Stof is geen probleem, want de sprinkler wordt niet heet en zal dus zelf geen brand veroorzaken.” De Agro sprinkler is nu nog een primeur. Erwin geeft aan: ”Vanuit bouwadvies en verzekeren zullen we met installatiebedrijven, zoals BAM Bouw en Techniek en AvT Montage, aansluiting blijven houden bij de NFPA 13 en NFPA 25 norm voor sprinklers. Dit zijn Amerikaanse normen die we in Europa veel en graag gebruiken door de praktische insteek bij ontwerp én onderhoud.”

Informeer naar het bouwadvies van Interpolis bij je adviseur.

Erwin Braak is brandveiligheidsdeskundige bij Interpolis en adviseert ondernemers in de agrarische sector. De bouwkundig ingenieur is gespecialiseerd in Fire Safety Enginering (FSE). Dit betekent dat hij complexe brandveiligheidsvraagstukken kan oplossen door breder te kijken dan de standaard brandvoorzieningen vanuit het Bouwbesluit. Zo kent het Bouwbesluit brandmuren die je door FSE in vuurbelasting nog veel verder kunt opwaarderen door meerdere en vooral slimme toepassingen te gebruiken. Je krijgt dan slimme combinaties die volgens Erwin zelfs een stal brandveilig kunnen maken.